سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه و تأثیر آن بر مناسبات روسیه و ترکیه

به قدرت رسیدن شاگردان نوگرای مکتب سیاسی نجم الدین اربکان، مؤسس حزب اسلام گرای رفاه در قالب حزب عدالت و توسعه در جریان انتخابات پارلمانی سال 2002 سرآغاز حیات جدید سیاسی در کشور ترکیه به شمار می رود. تدوین دکترین عمق استراتژیک از سوی احمد داوود اوغلو، به عنوان معمار سیاست خارجی جدید ترکیه، موجب بروز تحولاتی بنیادین در روابط خارجی این کشور در سال های اخیر گردید. بهبود و گسترش روابط ترکیه با فدراسیون روسیه از جمله این تحولات است که در طول تاریخ 500 ساله روابط سرد و شکننده دو کشور هرگز سابقه نداشته است. در این نوشتار با کاربرد نظریه سازه انگاری به عنوان چارچوب نظری، کوشش می شود که به این پرسش پاسخ داده شود که چه دلایلی موجب ایجاد تحول در مناسبات مسکو- آنکارا،  به رغم  پیشینه طولانی تقابل و سوء تفاهم شده است؟و این تحول در حوزه های مختلف چگونه عینیت یافته است؟ بر این اساس فرضیه اصلی این نوشتار عبارت است از این که : « تغییر نگاه و رویکرد نخبگان سیاسی جدید ترکیه به عرصه سیاست خارجی در قبال همسایگان و مناطق پیرامونی، موجب بروز تحول در سیاست خارجی و ایجاد تغییرات بنیادین در مناسبات این کشور با فدراسیون روسیه شده است». به منظور پاسخ به پرسش های مطرح شده و نیز آزمون فرضیه، ابتدا به صورت فشرده به نظریه سازه انگاری و پیوند آن با مقوله سیاست خارجی پرداخته می شود، سپس با بررسی کلی دیدگاه ها و رویکردهای حزب عدالت و توسعه در عرصه سیاست خارجی و تطبیق آن با مفروضه های اصلی نظریه سازه انگاری ، تحول در مناسبات مسکو- آنکارا در چهار حوزه سیاسی، امنیتی و دفاعی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و نیز تأثیر بحران اوت 2008 گرجستان بر روابط دو کشور مورد واکاوی قرار می گیرد.